Üretim Yürütme Sistemleri(MES)

MES Terimlerinin Belirlenmesi

Küresel üretim şirketleri, belirli iş ve müşteri talepleri doğrultusunda farklı pazarlarda faaliyet göstermekte ve farklı ürünler üretmektedir. Pazar gereksinimlerini karşılamak için sipariş işleme süreçleri tutarlı bir biçimde buna göre şekillenmelidir. Üretim İşleme yöntemlerini destekleyen bilgi teknolojileri araçları ERP (Enterprise Resource Planning) ve Üretim Yürütme Sistemleri (MES) olarak ikiye ayrılmaktadır;

Bu bölümde konuyla ilgili ana terimler ve MES fonksiyonları tanımlanacaktır, ardından MES işletim ve yapısına dair genel bir bakış açısı verilecektir.

ERP-MES karşılaştırma ve konumlandırma ile ilgili yazıya https://www.edtcenter.com/post/erp-vs-mes-mos-api adresinden ulaşabilirsiniz.

Üretim şirketleri için MES çözümleri başta ERP yazılımı olmak üzere ticari yazılımlar, üretim sürecinin yürütme düzeyi ile birleştirir. Literatürde MES’in tanımına dair çeşitli ifadeler bulunmaktadır.Burada MES'nin temel fikrinin anlaşılması önemlidir. Buradaki ana fikir hızlı tepki veren, entegre bilgi işlemelerinin sağlanması ve potansiyel fırsatlardan yararlanmaktır.

VDI Yönergesi 5600, bölüm 1’e göre 10 farklı MES görevi tanımlanmıştır.

• Sipariş Yönetimi

• Detaylı Planlama ve Kontrol

• Kaynak Yönetimi

• Malzeme Yönetimi

• Personel Yönetimi

• Veri Toplama

• Performans Analizi

• Kalite Yönetimi

• Bilgi Yönetimi

• Enerji Yönetimi

MESA** tanımına göre MES çözümleri, siparişin oluşturulmasından tamamlanmış ürüne kadar tüm üretim süreçlerinin optimizasyonunu sağlayabilecek bilgileri içerir. MES yazılımı, güncel ve doğru verileri kullanarak üretim faaliyetlerini yürütür. Üretimdeki faaliyetleri başlatır, işler ve çıktı verir. MES, katma değer üretmeyen süreçlerin azaltılmasına odaklanmasıyla beraber üretim akışını etkileyen koşullara hızlı yanıt vererek, verimli bir üretim ve süreç akışını sağlar.

NAMUR’a *** göre, MES çözümleri detaylı üretim planlama, üretim/malzeme akış kontrolü, envanter yönetimi, kalite yönetimi, şirketler arası üretim planlaması ve üretim

dokümantasyonu gibi fonksiyonları içerir. İşlev ve bilgi akışı tanımlamaları proses

endüstrisindeki ana süreçlerin tanımlanmasına dayanır. Proses endüstrisinde örneğin SPC

ile kalite yönetimi, parti takibi ve üretim dokümantasyonunun bulunduğu bir ürün

dokümantasyonu, parça mal üretiminden daha büyük bir önem taşır.

MES teriminin çok sayıda başka tanımı ve açıklaması vardır. VDI Yönergesi 5600, MES konusunda ilk olup, en doğru yönergelerden ve açıklamalardan biridir.

MES yazılımı, üretimle ilgili rutin görevlerin hızlı tepki vermesini amaçlar;

üretimle ilgili iletişimin merkezi ana bilgi ağını oluşturur. Burada “mal

girişinden mal çıkışına kadar” tüm üretim süreci dikkate alınır, malzeme ve bilgi akışı

planlanır ve kontrol edilir. Bu nedenle önemli bir özelliği de kalitenin (ürünün veya

üretim süreçlerinin) ve mal akışının bütünleşik değerlendirmesidir. Bu durum planlama ve kontrol ile alakalı olarak şu anlama gelir; İhtiyaçların kapasite planlaması ve kaynakların genel bir perspektiften değerlendirilmesi ERP düzeyinde gerçekleşiyorsa, MES düzeyinde tekil üretim siparişlerinin ve iş süreçlerinin kısa vadeli detaylı planlaması ve kontrolü bu işlemlerin odak noktasıdır. MES tipik olarak gerçek zamanlı bir sistemdir ve belirli durumlara tepki/eylem süresi, uygulama sürecindeki gerçek değişimlerden daha kısadır.

MES İşlevleri

MES terimi günden güne insanların zihninde daha net bir hal alıyor, böylece tek tip bir MES anlayışı ortaya çıkıyor. Bir sonraki bölümde MES ’in tarihçesi ve daha sonraki bölümde günümüzde MES işlevlerinin nasıl kavrandığı anlatılmaktadır. Devamında planlama ve kontrolün MES ile nasıl desteklendiği açıklanmıştır. Son bölümde ise önemli MES metrikleri listelenmiştir.

MES Tarihçesi

MES terimi 1990’ların ortalarında ABD’de geliştirildi. Günümüzün MES çözümlerinden bazılarının kökenleri 1980’lerde kullanılan araçlara dayanmaktadır. Örneğin, atölye kontrolü veya üretim verisi toplama için bu araçlar kullanılmış ve yıllar boyunca geliştirilmeye devam edilmiştir.

1970'lerde çok sayıda şirket elle tutulan muhasebe sistemlerini elektronik sistemlere